رنگپایه ها :
رنگپایه اجزای پلمیری در فرمولبندی روكش هستند كه فیلم را حفظ می كنند. در حقیقت رنگپایه ذرات رنگدانه را در فیلم با یكدیگر نگه می دارد. چنانچه روكشی رنگدانه یا رنگدانه یار نداشته باشد در این صورت رنگپایة روكشی براق و شاید هم شفاف ایجاد می كند. همانطور كه در قسمتهای قبل گفته شد رنگپایه ها می توانند تبدیل پذیر ( قابل مقایسه با گرمای سختها ) یا تبدیل ناپذیر ( قابل مقایسه با گرما نرم ها ) باشند.
 
1- روغن های خشك :
روغن های خشك شونده :
به روغن های گفته می شود كه اسیدهای چرب آنان كه اغلب 18 گزینه هستند دارای بندهای دوگانة مجزا و مجاور هم بوده كه بنابراین زمان خشك سریعی داشته و به روغن های سخت نیز معروفند از روغن های خشك شونده می توان تانگ یا چوب چینی، اتیسیكا، بذرك و كوچك آب داده و ساردین ( یا ماهی ) را نام برد.

روغنهای نيمه خشك شونده

روغنهای طبیعی به مدت صدها سال به عنوان تشكیل دهنده فیلم و رنگپایه در ساخت رنگ مصرف می شدند. روغنهای خشك كن، روغنهای گیاهی یا روغن ماهی هستند.
در تری گلیسریدهای فوق اسیدهای چرب اشباع شده، اشباع نشده و پلی اشباع نشده وجود دارند. مثالهایی از انواع این اسیدها چرب عبارتنداز :

روغنهای تری گلیسیردی كه اسیدهای چرب اشباع شده زیاد دارند به هنگام قرارگیری در معرض هوا فیلم تشكیل نمی دهند و روغنهای خشك نشونده نلمیده می شوند. این روغنها در رنگها فقط به صورت مخلوط با روغنهای خشك كن مصرف می شوند. اسیدهای چرب اشباع نشده، مخصوصاً پلی اشباع نشده، به تنهایی عمل خشك كردن روغن را انجام داده و فیلم تشكیل می دهند ( اسید چرب پلی نشده اسیدی است كه بیش از یك پیوند اشباع نشده دارد). روغنهای خشك كن از طریق تشكیل پیوندهای عرضی اكسیداسیون در بین اجزاء پلی اشباع نشده انواع ملكولهای تری گلیسرید، فیلم تشكیل می دهند.
روغنهای خشك كننده به خاطر دارا بودن ساختار متفاوت فیلمهائی با خواص متفاوت تشكیل می دهند. روغن بذرك، روغن تونگ، روغن درخت گردوی آمریكایی، و روغن ماهی مثالهایی از روغنهای خشك شونده هستند كه مصرف عام دارند، وقتی كه یك خشك كن ( معمولاً صابون كبالت ، منگنز یا سرب ) به این روغنها افزوده می شود و در مقابل هوا قرار می گیرند به سرعت فیلم تشكیل می دهند.
 2ـ رنگپایه های اولئورزینی :
این رنگپایه ها در ساخت جلاها بكار می روند و از پخت نمودن میزان معینی از روغن طبیعی خشك شونده با مقدار معینی از رزین در یك راكتور بزرگ بدست می آیند. فرآیند پخت جرم مولكولی را افزایش داده و مجب سازگاری روغن و رزین می گردد. بین روغن و رزین نوعی كوپلیمر تشكیل می شود. در ضمن این محصول در یك حلال رقیق و آبكی قابل حل خواهد شد. پس از فرآیند پخت، محصول اولئورزینی توسط یك حلال رقیق می گردد. )
ـ طول روغن : بسیاری از خواص نهایی جلا با نسبت روغن به رزین تعیین می گردد. اگر نسبت روغن به رزین بالا باشد سرعت خشك شدن كند شده نرمی بیشتر می شود، انعطاف پذیری بالا رفته و درخشندگی كاهش می یابد. چنانچه نسبت روغن به رزین كم باشد سرعت خشك شدن،‌ سفتی و نیز درخشندگی افزایش می یابد.
ـ انواع رزینها : در ساخت جلاهای اولئورزینی انواع گوناگونی از رزینها مورد استفاده قرار می گیرند. این رزینها عبارتند از :
      ـ رزینهای پلی ترین .
    ـ رزینهای پترولیوم
   ـ رزینهای كومارن ایندن
   ـ كلوفانهای صمغ
  ـ كلوفانهای چوب
  ـ كلوفانهای روغن تال
  ـ كلوفانهای صابونی
  ـ استرهای كلوفانی
  ـ رزینهای فنولیك نوالاك
  ـ رزینهای فنولیك بهبود یافته باكلوفان
3ـ آلكیدرزینها :
این رزینها از واكنش یك اسید چند ظرفیتی با یك پلی ال و یك اسید چرب یك ظرفیتی ( یا روغن ) بدست می آیند. كلمه آلكید از دو بخش ‹‹ ال ›› یعنی الكل و ‹‹ كیده ›› كه از اسید گرفته شده تشكیل گردیده است.
معمولترین مثال برای آلكید رزین واكنش پلیمریزاسیون تراكمی گلیسرین، انیدرید فتالیك واسید چرب میباشد. گلیسرین با سه گروه هیدروكسیل سه عاملی و انیدرید فتالیك دو عاملی شناخته می شوند. لذا واكنش پلیمریزاسیون تراكمی این دو ماده قبل از كامل شدن واكنش تراكمی می تواند ژل شود. ولی با افزایش یك اسید چرب یك ظرفیتی، تشكیل پلیمری تقریباً خطی امكانپذیر می گردد. چنانچه میزان اسید چرب كافی باشد پلیمر فوق در حلالهای آلیفاتیك قابل حل می گردد. هر چند كه در تولید آلكید رزینها انیدرید فتالیك به عنوان اسید چند ظرفیتی از بقیه اسیدها رایج تر است اما اسیدهای زیر نیز مورد استفاده قرار می گیرند.
       ـ ایزوفتالیك اسید
       ـ ترفتالیك
     ـ تری ملتیك انیدرید
    ـ مالئیك انیدرید
عیب كاربرد الكیدها آن است كه فیلم آنها فاقد مقاومت شیمیائی است. الكیدها و پلی استرهای اصلاح شده، نمی تواند مقاومت قلیایی بالایی داشته باشند ( از طریق هیدرولیز تجزیه می شوند ). آلكیدهای رایج بسته به حلالهای آلی كه دارند ممكن است مسائل آلودگی محیط زیست نیز ایجاد كنند.
4ـ اكریلیكها :
این گروه رنگپایه از سال 1950 خیلی رایج شده است. یكی از دلایل كاربرد زیاد آنها شفافیت ذاتی، پایداری و مقاومت در برابر زرد شدن می باشد. اكریلیكها هم در روكشهای پایه حلالی و هم در رنگهای لاتكس مقبولیت زیادی كسب كرده اند. پلیمرهای اكریلیك یكی از پر مصرف ترین رنگپایه ها در صنعت روكش هستند.
5ـ رزینهای وینیل :
در صنعت روكش معمولاً رزینهای وینیلی اشاره به پلی وینیل استات و پلی وینیل كلراید دارند. امروزه پلی وینیل استات در رنگهای لاتكس داخلی و بیرونی كاربرد زیادی دارد. اغلب هموپلیمرهای وینیل استات كه از طریق فرآیند امولسیون پلیمریزه می گردند به تنهایی قادر به مجتمع نمون ذرات كلوئیدی لاتكس در دماهای معمولی در یك فیلم پیوسته نیستند. از این رو اكثر امولسیونهای پلی وینیل استات را كه در صنعت رنگ مصرف می شوند با منومر نرم كننده دیگری مانند دی بوتیل مالئات، 2ـ اتیل هگزیل اكریلات، 8ـ بوتیل اكریلات، دی بوتیل فومارات، ایزو دودسیل اكریلات، یا اتیل الكریلات صورت كوپلیمر در می آروند. كوپلیمر های وینیل استات ـ اتلین نیز كه با پلیمریزاسیون تحت فشار تولید می شوند در رنگها مصرف می شوند.
6ـ رنگپایه استایرن ـ بوتادی ان :
این پلیمرها در مواردی مثل رنگهای لاتكس داخل خانه ها مورد استفاده قرار می گیرند. منومر اصلی ‹‹ استایرن ›› می تواند بوسیله فرایند محلول، امولسیون یا سوسپانسیون پلمیزه شود. درست همانند سایر پلمیرهایی كه قبلاً توضیح داده شدند ( PMMA,PVAC, PVC ). هموپلیمرهای استایرن به سختی قادر به تشكیل یك فیلم پیوسته از یك لاتكس هستند.
7ـ رزینهای پلی اورتان :
بسیاری از جلاها بر پایه این رزینها قرار دارند چون از لحاظ خصوصیات چقرمه اند، قابلیت انعطاف دارند، مقاومت زیاد در برابر خوردگی دارند، به فیلم چسبندگی خوبی می دهند و در ضمن توانایی سفت شدن در حرارت بالا را دارند.
نوع تغییر یافته با روغن:
این نوع جلاها بر پایه پلی اورتان اصلاح شده با الكید قرار دارند. اینگونه سیستمها را اغلب ‹‹ پلی اورتان ـ آلكیدها ›› یا به طور ساده تر ‹‹ اورآلكید ›› نیز می نامند.
پری پلمیرهای پخت شونده با رطوبت :
اینها سیستمهای پلی اورتن تك بسته ای هستند كه وقتی در معرض رطوبت موجود در هوا قرار می گیرند پخت می شوند.
ایزوسیاناتهای بلوكه شده:
در این سیستم، یك پلی ال در سیستمی بسته با دی ایزوسیاناتی مثل TDI واكنش می دهد تا محصول افزایش با ایزوسیانات تشكیل شود.
8 ـ پخت های كه رطوبت كاتالیست آنهاست:
این فرآیند شبیه سیستم تك بسته ای قابل پخت با رطوبت است كه قبلاً توضیح داده شد، با این تفاوت كه در این سیستم یك كاتالیزور آمین نوع سوم مثل  N و –N دی متیل اتانل آمین را درست قبل از استفاده افزوده می شود تا زمان پخت كوتاهتر شده و دانسیته پیوندهای عرضی افزایش یابد و مقاومت شیمیائی فیلم بهتر گردد.
9ـ سیستم های دو جزئی :
این سیستم ها، سیستم پلی اورتان دو بسته ای می باشند. یكی از بسته ها حاوی ایزوسیانات با فراریت كم می باشد كه ممكن است پلی ایزوسیان اورات باشد.
 10ـ رزین های اپوكسی :
تقریباً نصف رزینهای اپوكسی تولید شده در امریكا در صنعت روكش مصرف می گردد. دلائل كاربرد زیاد رزین های اپوكسی، مقاومت شیمیائی زیاد، استحكام چسبندگی زیاد فیلم آنها و توانائی چقرمه شدن در عین انعطاف پذیری می باشد.
11ـ آمینورزینها :
این اصطلاح عموماً برای رزین های اوره ـ فرمالدئید ( U F ) و ملامین فرمالدئید ( MF ) به كار می رود كه در صنعت روكش به عنوان رنگ پایه مورد استفاده قرار می گیرند. یكی از كاربردهای معمول این روكش ها در ظروف آشپزخانه و كابینت های فلزی، قطعات فلزی و غیر می باشد.

12ـ رنگپایه های سلولزی :
این رنگ پایه ها اساساً در لاك ها مورد استفاده قرار می گیرند. علت مصرف آنها برای این منظور آن است كه كلیه مزایای یك لاك را مثل سرعت خشك شدن در دمای معمولی و عمر نامحدود نشان می دهند.
حلالها :
1ـ مقدّمه :
یكی دیگر از مهمترین اجزائی فرمولبندی رنگها وروكشها حلالها می باشند. حلال محمل سیالی است كه رنگپایه را در خود حل نموده و امكان تشكیل فیلمی مرطوب از رنگ پایه را بر روی سطح زمینه فراهم می كند، سپس حلال تبخیر می شود و فیلم جامد محافظ را باقی می گذارد. در مورد روكش های تبدیل ناپذیر، تشكیل فیلم منحصراً به تبخیر حلال بستگی دارد. البته در مورد روكش های تبدیل پذیر نیز حلالها به منظور اعمال رنگپایه بر روی سطح به كار می روند؛ در هر حال فراریت حلال در اینجا یكی از شرایط ضروری جهت ایجاد یك فیلم سخت و محافظ و مفید می باشد.
2ـ خواص مهم :
شش خاصیت مهم زیرپارامتهای هستند كه باید در انخاب یك حلال مد نظر قرار گیرند.
1-    حلالیت
2-    فراریت
3-    بو
4-    سمی بودن
5-    آتشگیری
6-    قیمت
ساختمان شیمیائی یك حلال قدرت انحلال رزین انتخابی را تعیین می كند.
3ـ حلالهای هیدروكربنی :
این گروه معمولترین حلالهایی هستند كه در رنگها به كار برده می شوند. حلالهای هیدروكربنی سه دسته از تركیبات را شامل می شوند : پارافین ها ، نفتنها و آروماتیك ها. اغلب حلالهای H.C ( هیدروكربنی ) كه امروزه در صنعت رنگ سازی به كار می روند ماهیتاً آلیفاتیك هستند كه معمولاً نرمال پارافین ها و ایزوپارافین ها را شامل می شوند. بعضی از حلالهای H .C نیز كسری از نفتنها ( پارافین های حلقوی ) و آروماتیك ها را دارند كه قدرت حلالیت آنها را بهبود می بخشد، ولی مسئلة بو را زیاد می كنند.
4ـ حلالهای آروماتیك :
این حلالها اساساً حاوی اجزای آروماتیك مانند تولوئن و زایلن هستند. معمولاً این حلالها به صورت مخلوط با سایر حلالها مورد استفاده قرار می گیرند.

5ـ حلالهای استری :
این حلالها معمولاً بوی شیرین و مطبوع دارند، مانند متیل استات، اتیل استات و بوتیل استات. این حلالها معمولاً به انحلال رنگ پایه های مانند استات سولز كمك می كنند.
6ـ كیتونها :
این حلالها از قدرت حلالیت قوی تری برخوردارند. مثالهایی از این گروه می تواند متیل كتون (MEK )، متیل ایزوبوتیل كتون (MIBK ) واستن باشد.
7ـ الكلها :
این حلالها معمولاً در مخلوطهای حلالی مشترك بكار می روند، متانول ( الكل چوب ) فرارترین آنهاست ( برای بسیاری از كاربردهای رنگ بسیار سمی و فرار است ). وقتی این حلال با نیتروسلولز بكار می رود قدرت حلالیت خوبی نشان می دهد.
8ـ ترپن ها :
مصرف این حلایها به خاطر گران تر بودن رو به كاهش است. این حلالها اغلب از چوب درخت كاج بدست می آیند.

تولید رنگ

تولید رنگ در کارخانه

دستگاه تولید رنگ

دستگاه رنگسازی

رنگ سازی

شرکت رنگسازی

طرح توجیهی

مراحل راه اندازی کارخانه

مشاوره راه اندازی کارخانه