به گفته کارشناس ستاد ویژه توسعه فناوری نانو معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری دو فناوری در حوزه نانو که قابلیت کاربردی شدن در صنعت رنگ و رزین را دارند به‌تازگی مورد ارزیابی قرار گرفته‌اند؛ یکی از این فناوری‌ها تولید نانورنگدانه است که باید بازار خود را پیدا کند،
این محصول جزو طرح‌های نوآورانه است که در صورت تایید در آینده می‌تواند حجم قابل توجهی از بازار را پوشش دهد. فناوری دیگر، تولید نوعی از نانوافزودنی‌هاست که باعث ایجاد خواص مقاومت به خوردگی در رنگ‌ها می‌شود. این دو فناوری توانسته‌اند گواهی نانومقیاس آزمایشی را از ستاد دریافت کنند. هنگامی که سخن از تاثیر فناوری‌های نو در ۲۰سال آینده به میان می‌آید بدون شک نانوفناوری به‌عنوان یک انتخاب با تاثیر مهم و اساسی در اذهان پژوهشگران تداعی می‌شود. نگاهی اجمالی به محصولات صنایع رنگ و پوشش در ۱۰سال گذشته نشان‌دهنده تغییر دیدگاه نسبت به محصولات ویژه و جدید بوده و رشد سریع تقاضا برای این محصولات تاییدکننده این امر است. ظهور این محصولات ویژه و جدید همگام با ظهور و توسعه فناوری‌های نو بوده و این ارتباط نزدیک اهمیت پردازش به فناوری‌های نسل آینده را نشان می‌دهد. از طرف دیگر با وضع قوانین زیست‌محیطی، صنایع رنگ و پوشش به سمت محدود کردن یا حذف حلال‌های آلی از محصولات خود پیش می‌رود. یکی از فناوری‌هایی که پیش‌بینی می‌شود در سال‌های آینده انقلاب جدیدی در اقتصاد و نحوه زندگی مردم ایجاد کند فناوری نانو است. در چند سال اخیر محصولاتی برپایه نانوفناوری ارائه شده‌اند مانند تولید رنگهای زیبایی که هوا را هم تصفیه می‌کنند (در شانگهای چین و برخی از شهرهای بزرگ دنیا این رنگ‌ها هم‌اکنون مورد استفاده قرار می‌گیرد) و همه اینها با استفاده از فناوری نانو امکان‌پذیر بوده است. به‌طور کلی، کاربرد فناوری نانو در صنعت رنگ و پوشش در دو بخش اصلی می‌تواند متمرکز باشد؛ دسته نخست مواد اولیه مصرفی مانند رنگدانه‌ها، انواع رزین و مواد افزودنی و دسته دوم محصولات آماده مصرف هستند. با توجه به بهبود خواص مواد در مقیاس نانومتری، انواع نانورنگدانه‌ها با قابلیت پخش‌شدگی خوب در پایه‌های آبی با رنگهای به‌مراتب شفاف‌تر و زیباتر و امکان حذف برخی رنگدانه‌های سمی (مانند رنگدانه‌های برپایه کرومات) بستر تهیه رنگهای بسیار مرغوب و زیست‌سازگار را فراهم کرده‌اند. استفاده از نانوذرات نقره در فرمولاسیون رنگ‌ها یا تهیه نانوکامپوزیت‌های آنها با انواع رزین منجر به تهیه رنگهای آنتی‌باکتریال و ضدقارچ شده است. افزودن مقادیر بسیار کمی از فناوری نانو در فرمولاسیون رنگ خواص جدیدی مانند خودتمیزشوندگی و قابلیت تغییر رنگ (رنگهای آفتاب‌پرست که رنگ آنها در محیط‌های مختلف تغییر می‌کند) را ایجاد کرده یا کیفیت محصولات موجود مانند مقاومت به خش و خراش را به نحو چشمگیری بهبود می‌بخشد. در بخش محصولات مصرفی می‌توان از رنگهای ضدخوردگی با کیفیت بالا (که طول عمر برخی را یکصد سال تضمین کرده‌اند)، رنگهای تصفیه‌کننده هوا، محصولات چینی و کاشی بهداشتی با لایه‌ای آنتی‌باکتری، شیشه‌های آنتی‌رفلکس و عایق (با استفاده از لایه‌ای نازک از نانومواد)، رنگهای ضدمیکروب، قارچ و باکتری با طول عمر بالا، رنگهای خود تمیزشونده بر سطح ساختمان‌ها و رنگهای چند منظوره که درآنها مجموعه‌ای از خواص گفته شده وجود دارد، نام برد.
کارگزارانی برای توسعه بازار
مجتبی باقری، کارشناس حوزه نانوکامپوزیت، رنگ و رزین ستاد ویژه توسعه فناوری نانو معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری در گفت‌وگو با صمت ضمن تایید مطلب گفته شده افزود: شرکت‌هایی که قصد دارند با استفاده از فناوری نانو دانش‌بنیان شوند علاوه بر دریافت گواهی نانومقیاس از این ستاد باید به تارنمای daneshbonyan. ir مراجعه و شرایط دانش‌بنیان شدن را مطالعه کنند از این‌رو برای توسعه بازار این محصولات لازم است شرکت‌های بزرگ تولیدکننده رنگ که دارای واحدهای تحقیق و توسعه هستند از دانش فنی شرکت‌های کوچکی مانند شرکت‌های دانش‌بنیان استفاده کنند؛ این در حالی است که بسیاری از این شرکت‌های بزرگ تولید رنگ اعتمادی به شرکت‌های دانش‌بنیان داخلی ندارند و تمایل بیشتری به عقد قرارداد با تولیدکنندگان خارجی دارند. برای مثال تولیدکننده بزرگ صنعتی حاضر به پرداخت عددی معادل یک میلیون دلار برای خرید دانش فنی شرکت‌های خارجی است اما همین تولیدکننده اگر بخواهد دانش فنی یادشده را از فناور داخلی خریداری کند حتی حاضر به پرداخت ۱۰درصد این مبلغ هم نیست. کارشناس حوزه نانوکامپوزیت، رنگ و رزین ستاد ویژه توسعه فناوری نانو معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری با اشاره به اینکه درحال‌حاضر حدود ۸ شرکت تولیدکننده رنگ نانویی در کشور وجود دارد که دو مورد از این شرکت‌ها دارای گواهی دانش‌بنیان هستند، تصریح کرد: درحال‌حاضر فناوری تولید برخی محصولات نانویی از قبیل رنگ ترک تزئینی، رنگ رسانا، رنگ ترافیکی نانو، نانورنگدانه، رنگهای آنتی‌باکتریال، رنگ عایق حرارت و رنگهای ضد امواج در کشور وجود دارد که برخی از این محصولات به تولید صنعتی رسیده‌اند و برخی در مرحله توسعه برای صنعتی شدن هستند. به گفته باقری برای همکاری شرکت‌های بزرگ تولیدکننده رنگ با فناوران این حوزه در ستاد کارگزاران تبادل فناوری را در ستاد فعال کرده‌ایم تا از طریق این کارگزاران بتوان دانش فنی تولید محصولات نانویی فناوران را به شرکت‌های بزرگ صنعتی ارائه کرد.
۱۲ سال زمان برای نوآوری
سال‌هاست که مواد نانویی در رنگ‌ها استفاده می‌شود و شرکت‌های بزرگ به‌ویژه شرکت‌های بین‌المللی به‌وفور از فناوری نانو در محصولات خود استفاده می‌کنند. رنگ‌ها به ۵ گروه اصلی رنگدانه، حلال‌ها، خشک‌کن‌ها، رنگ پایه و افزودنی‌ها تقسیم می‌شوند که هرکدام تاثیر مخصوص به خود را دارد به‌عنوان نمونه در صورتی که رنگدانه‌ها با فناوری نانو ترکیب شوند پوشش‌دهی آن افزایش می‌یابد و اگر رنگدانه سفید نانویی را برای پوشش‌دهی به کار ببریم امکان نوشتن روی آن رنگ وجود نخواهد داشت. از این ترکیب برای سطوح خیابان‌ها در کشورهای اروپایی استفاده می‌شود. علاوه بر این استفاده از فناوری نانو در حلال‌ها موجب افزایش قدرت انحلال یا حل‌شوندگی در رنگ‌ها می‌شود. از سویی استفاده از نانو در رنگ پایه‌ها به افزایش پذیرش رنگدانه کمک می‌کند و رنگ با غلظت بالا تولید می‌شود. علیرضا پورقاضیان، مدیر تولید شرکت دانش‌بنیان در حوزه تولید رنگهای نانویی در پاسخ به این سوال که شرکت‌های تولیدکننده رنگ چگونه می‌توانند راه دانش‌بنیان شدن را پیش بگیرند به صمت گفت: حدود ۸سال به‌عنوان تولیدکننده رنگ در کشور فعالیت می‌کردیم که پس از این مدت برای رسیدن به نوآوری تصمیم بر این شد که مسیرهای علمی را پیش بگیریم. از آن زمان حدود ۱۲سال گذشت تا به نوآوری لازم برسیم. در طول این مدت مراحل مختلفی ازجمله ثبت پتنت، ارائه مقاله در کشورهای خارجی، عضویت در بنیاد نخبگان و ستاد ویژه توسعه فناوری نانو، اخذ گواهی نانو مقیاس و به دنبال آن تعریف استاندارد جدید کارخانه‌ای برای محصول دارای نوآوری را به منظور رسیدن به نتیجه مد نظر طی کردیم. بعد از این باید تمرکز خود را روی اخذ استانداردهای بین‌المللی موردنظر معطوف کنیم. این مدیر تولید شرکت دانش‌بنیان در حوزه تولید رنگهای نانویی بر این عقیده است که دانش پایه‌ای رنگ در کشور ما نهادینه نشده و با توجه به اینکه پیش گرفتن راه دانش در حوزه رنگ‌ها نیاز به آزمایشگاه و تجهیزات سرمایه‌بر دارد از این‌رو تمایل زیادی به فعالیت در این حوزه وجود ندارد.
منبع: وب سایت ایران مواد www.iran-mavad.com
خوردگی رنگ
